Kripto Para Yasa Tasarısında Neler Var? Kripto Para Düzenlemesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığına 16 Mayıs 2024 tarihinde sunulan ve uzun zamandır beklenen kripto para düzenlemesi, kripto varlık ekosistemine dair önemli yenilikler getiriyor. Tasarı metninde, blokzinciri teknolojisinin finans ve diğer alanlarda sağlayacağı faydalar göz önünde bulundurularak, bu yenilikçi ekosistemin gelişimini engelleyici bir yaklaşımdan uzak durulduğu vurgulanıyor.

İlgili Bilgi Esası: TBMM.GOV.TR

Yasa Tasarısının Öne Çıkan Başlıkları

Tanımlar: Kanun tasarısı, kripto varlık ekosistemindeki önemli kavramları tanımlıyor. Kripto para cüzdanı, kripto varlık hizmet sağlayıcı ve kripto varlık alım satım platformu gibi kavramlar açıklanıyor. 2021 yılında yürürlüğe giren “Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik” kapsamında tanımlanan “kripto varlık” kavramı genişletilerek, menkul kıymet kripto varlıkları, elektronik para kripto varlıkları, fayda kripto varlıkları ve sahiplik kanıtı oluşturan kripto varlıklar gibi alt türler ekleniyor. Ayrıca, kripto varlıklar stabil ve stabil olmayan olarak da sınıflandırılıyor.

Kripto Para Borsaları: Tasarı, kripto para borsalarının işleyişine dair önemli düzenlemeler içeriyor. Yurt dışında faaliyet gösteren kripto para borsalarının kullanımını yasaklayan tasarı, yurt içinde faaliyet gösteren borsaların ise Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) lisans almasını şart koşuyor. Halihazırda faaliyet gösteren kurumlar için 1 ay içinde SPK’ya başvurma veya 3 ay içinde tasfiye kararı alma zorunluluğu getiriliyor.

Yatırım Danışmanları: Tasarı, kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığına da düzenlemeler getiriyor. Kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığıyla ilgili usul ve esaslar SPK tarafından belirlenecek ve izinsiz faaliyetlere yaptırım uygulanacak.

Teknolojik Değerlendirme: Kripto varlıkların teknolojik altyapılarının denetlenmesi görevi Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumuna (TÜBİTAK) veriliyor. Kripto varlık ihracında, TÜBİTAK’tan teknolojik altyapıya dair bir ön rapor alınması gerekiyor.

Kripto Varlık İhracı: Kripto varlıkların ihracı, satışı ve dağıtımıyla ilgili esaslar SPK tarafından belirlenecek. İlgili varlıkların teknolojik altyapısına dair TÜBİTAK’tan görüş alınacak. Bu düzenlemeler, kripto varlık ekosisteminin temel felsefesine uygun olarak, platformlarda işlem görecek kripto varlıkların belirlenmesine yönelik yazılı prosedür oluşturulmasını zorunlu kılıyor.

Vergilendirme: Tasarı, kripto para alım satımına vergi getirmiyor. Ancak SPK ve TÜBİTAK’ın yapacağı teknolojik değerlendirme hizmetleri için yüzde 1 oranında hizmet bedeli öngörülüyor, toplamda yüzde 2’lik bir hizmet bedeli uygulanacak.

Bu yasa tasarısı, TBMM’de görüşüldükten sonra yasalaşmak üzere meclisin onayına sunulacak. Yasa tasarısının tam metnine TBMM Başkanlığının resmi sitesinden ulaşabilirsiniz.

Bu düzenlemenin yasalaşması, Türkiye’nin kripto para ekosisteminde önemli bir adım olacak. Kripto varlıkların tanımlanması, borsaların düzenlenmesi, yatırım danışmanlığının çerçevesinin çizilmesi ve teknolojik altyapının denetlenmesi gibi konular, bu yenilikçi alanda faaliyet gösteren tüm paydaşlar için yol gösterici olacak. Tasarının yasalaşması durumunda, içerik güncellenerek yeni düzenlemeler hakkında daha detaylı bilgiler sunulacak.

Özet Olarak;

1. Tanımlar:
   • Kripto varlık ekosistemindeki önemli kavramlar tanımlanıyor.
   • Kripto varlık türleri menkul kıymet kripto varlıkları, elektronik para kripto varlıkları, fayda kripto varlıkları ve sahiplik kanıtı oluşturan kripto varlıklar olarak sınıflandırılıyor.
   • Kripto varlıklar, stabil ve stabil olmayan olarak da ayrılıyor.
2. Kripto Para Borsaları:
   • Yurt dışında faaliyet gösteren kripto para borsalarının kullanımı yasaklanıyor.
   • Yurt içinde faaliyet gösteren borsaların SPK’dan lisans alması gerekiyor.
   • Halihazırda faaliyet gösteren borsalara 1 ay içinde başvuru veya 3 ay içinde tasfiye kararı alma zorunluluğu getiriliyor.
3. Yatırım Danışmanları:
   • Kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığına ilişkin usul ve esaslar SPK tarafından belirlenecek.
   • İzinsiz faaliyetlere yaptırım uygulanacak.
4. Teknolojik Değerlendirme:
   • TÜBİTAK, kripto varlıkların teknolojik altyapılarının denetlenmesinden sorumlu olacak.
   • Kripto varlık ihracında TÜBİTAK’tan ön rapor alınması gerekecek.
5. Kripto Varlık İhracı:
   • Kripto varlıkların ihracı, satışı ve dağıtımıyla ilgili esaslar SPK tarafından belirlenecek.
   • Platformlarda işlem görecek kripto varlıkların belirlenmesi ve işlem görmesinin sonlandırılmasına yönelik yazılı prosedür oluşturulacak.
   • TÜBİTAK’ın ve diğer ilgili kurumların görüşleri alınacak.
6. Vergilendirme:
   • Kripto para alım satımına vergi getirilmiyor.
   • SPK ve TÜBİTAK hizmet bedeli olarak yüzde 2 oranında bir ücret öngörülüyor (SPK yüzde 1, TÜBİTAK yüzde 1).

Basın toplantısından öne çıkan notlar:

1. Ülkemizde uluslararası uygulamalara benzer şekilde kripto işlemlerinde risklerin azaltılmasına yönelik adımlar atarak bu teklifi hazırladık. 
2. Kripto ekosisteminde yer alan cüzdan, saklama hizmet sağlayıcı gibi unsurların tanımını yapıyoruz. 
3. Söz konusu unsurların faaliyete geçmesi için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin alması zorunlu tutuldu.
4. Kripto hizmet sağlayıcıları, ülkemizde hizmet verirken gerekli güvenlik şartlarını sağlamakla yükümlü. TÜBİTAK, bu alanda çalışmalar yapacak.
5. Blokzincirler üzerinde üretilen kripto varlıkların satış ve dağıtımına dair kuralları SPK belirleyebilecek.
6. Blokzincir ekosisteminde ülkemizin öncülük yapabilmesi için bu teklif ile ön açıyoruz.
7. Kripto hizmet sağlayıcıların müşterileriyle iletişimi ve kimlik tespitini belirlemeyi öngörüyoruz.
8. Müşterilerin aleyhine olan her türlü sözleşme şartları geçersizdir. Müşteri sorunlarının çözülmesi için gerekli mekanizmalar oluşturulacak. 
9. Platformlar nezdindeki işlemlerin güven, şeffaflık ve istikrarını boazcak eylemlere yönelik önlemler alacağız.
10. Kripto hizmet sağlayıcıların borçları nedeniyle müşterilerin varlıklarının, veya müşterilerin borçları nedeniyle hizmet sağlayıcılarından haciz mümkün olmayacak.
11. Kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği yapılmasına yönelik usul ve esaslar SPK tarafından düzenlenecek.
12. İzinsiz faaliyet gösteren kuruluş ve şahıslara karşı her türlü önlem ve hukuki süreci takibiyle SPK ilgilenecek.
13. İzinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin internet aracılığıyla yürütüldüğü takdirde yurtiçi ve yurdışı ayrımı kalkıyor. 
14. İzinsiz hizmet sağlayıcıların faaliyeti ayrı bir suç olarak yeninde düzenlendi. Güler’in açıklamasına göre bu suçun cezası 3 yıldan 5 yıla kadar hapis olacak.
15. 1 ay içerisinde Türkiye’de faaliyet gösteren sağlayıcıların SPK’ya başvurması gerekiyor. 
16. Başvurmayan kripto hizmet sağlayıcıların ülkemizde hizmete son vermesi için tanınan süre ise 3 ay.
17. Tam denetimin sağlanmasının mümkün olmaması nedeniyle yurdışında faaliyet gösteren sağlayıcılara kısıtlama geliyor. 
18. Müşterilerin kripto varlıklarını kendi cüzdanlarında tutmaları gerekiyor. Tasarıya göre aksi takdirde hak kayıpları yatırımcı sorumluluğunda olacak.
19. Açıklamaya göre vatandaşların kripto varlıkları üçüncü taraflar aracılığıyla saklaması suistimal riskini azaltıyor. Kripto varlıklara yönetlik saklama hizmetleri SPK düzenlemesi uyarınca yetkili kurumlara sunulacak.
20. Güler, geleneksel finansa benzer şekilde güvenli bir sistem oluşturmayı hedeflediklerini belirtti.

https://tr.tradingview.com/news/cointelegraph:c649be7e7d9e8:0/

Bu yasa tasarısı, TBMM’de görüşüldükten sonra yasalaşmak üzere meclisin onayına sunulacak.